Hierarchia wartości w życiu człowieka

Co kształtuje nasze życie: siła wyższa, los, a może my sami? Ilu ludzi, tyle odpowiedzi. Każdy z nas ma jednak inicjatywę, działając na bazie ważnych dla siebie wartości. To właśnie one pozwalają podejmować nam (często trudne i bolesne) decyzje, ustalać priorytety, wybierać partnerów, zawód, a nawet sposób spędzania wolnego czasu. Czy robimy to jednak świadomie? Hierarchia wartości w życiu człowieka to znaczący drogowskaz.

Czym są wartości?

Wartości to słowo, którym posługujemy się intuicyjnie. Są to określone cechy i zasady, które człowiek uważa za cenne oraz ważne. Najczęściej ludzie powołują się na miłość, piękno, dobro czy sprawiedliwość. W wielu społeczeństwach promowane są takie wartości jak solidarność, wiedza oraz patriotyzm. Zaliczyć do nich można także bardziej „przyziemne” przymioty jak sukces, zdrowie, finanse i bezpieczeństwo. Niektóre osoby stawiają na wolność i niezależność, podczas gdy inni wybierają bliskość i odpowiedzialność. Wartości są więc celem, wyznaczając kierunek naszych dążeń. Nie da się wymienić wszystkich możliwych wartości, zwłaszcza że są one definiowane na kilka sposobów. Każdy z nas decyduje sam, jaka cecha czy zasada staje się dla niego wartościowa.

Jak hierarchia wartości wpływa na życie człowieka?

Wartości mają ogromny wpływ na życie każdego z nas, choć nie zawsze sobie to uświadamiany. Człowiek, który rezygnuje z życia rodzinnego na rzecz rozwoju kariery naukowej, stawia przede wszystkim na wiedzę oraz sukces, być może liczy również na uznanie ze strony innych. Z kolei kobieta, która pracuje za niewielką pensję, bardzo możiwe, że ceni sobie bardziej stabilizację zawodową i bezpieczeństwo wynikające ze stałych dochodów.

W życiu często musimy się mierzyć z ogromnymi dylematami. W podejmowaniu trudnych decyzji pomagają właśnie wartości. Dla przykładu podać można kobietę, która ma świetną i dobrze płatną pracę. Rezygnuje z niej jednak, aby dołączyć do partnera mieszkającego w innym kraju. A to dlatego, że miłość i bliskość, być może założenie rodziny w przyszłości, są dla niej ważniejsze niż pieniądze czy sukces.

Nie jest łatwo wybierać między wartościami.

Niezależna businnes woman może długo zastanawiać się, czy kierować się miłością do dziecka i zostać na urlopie wychowawczym, czy może jednak wrócić do pracy, stawiając na rozwój kariery zawodowej oraz większe zarobki. Osoba opiekująca się bliskim niepełnosprawnym może zastanawiać się, czy odpowiedzialność za drugiego człowieka jest ważniejsza niż jej własne zdrowie lub kariera zawodowa.

Czasem można usłyszeć o pełnych pasji aktywistach, którzy działają na rzecz praw kobiet, osób wykluczonych czy ekologii. Przeznaczają oni dużo czasu i energii, aby czynić świat lepszym i  bardziej sprawiedliwym. Inni z kolei nie angażują się w życie społeczne czy polityczne. Chcą cieszyć się życiem, chodząc na imprezy, koncerty czy spektakle. Sięgają po dobre jedzenie, podróżują do innych krajów. Najważniejsza jest dla nich dobra zabawa i kolekcjonowanie przyjemnych doznań.

Jakie korzyści płyną ze świadomości swojej hierarchii wartości?

Życie cały czas stawia przed nami rozmaite wyzwania. Często musimy podejmować różne wybory, rezygnować z pewnych szans, selekcjonować to, co wydaje się być najważniejsze. W  takich momentach dobrze jest wiedzieć, jaka jest nasza hierarchia wartości. Aby ją ustalić, można skorzystać z pomocy coacha lub psychologa. Da się to również zrobić w pojedynkę, choć wymaga to głębszej refleksji oraz analizy.

Dlaczego tak ważne jest, aby hierarchia wartości w życiu człowieka była uświadomiona?

Hierarchia wartości pomaga na przykład wybrać pracę czy kierunek studiów. Młoda osoba może zadać sobie pytanie, jak ma wyglądać jej zawodowa codzienność. Czy liczy się dla niej sukces i prestiż, czy może woli zarabiać mniej, ale robić coś bardziej pożytecznego dla społeczeństwa? Ustalając, które wartości są dla nas najcenniejsze, łatwiej jest określić swoją misję czy życiowe powołanie.

Wiele osób staje przed dylematami takimi jak: kariera czy rodzina, sukces czy zdrowie i spokój ducha, miłość czy niezależność, rozwój czy stabilizacja, relaks czy duże zarobki. Niejednokrotnie czujemy presję, by dokonywać wyborów, które wydają się sprzeczne. Z jednej strony marzymy o osiągnięciach zawodowych, które przynoszą nam uznanie i satysfakcję, z drugiej – pragniemy bliskości i wsparcia bliskich.

Choć z okładek gazet uśmiechają się do nas piękne modelki i aktorki, część z nich wcale nie umie cieszyć się swoimi osiągnięciami czy atrakcyjnym ciałem. Często za tymi idealnymi wizerunkami kryją się historie pełne samotności i frustracji. Wydaje się, że mają wszystko – pieniądze, sławę, urodę – a jednak brakuje im czegoś fundamentalnego.

Ogromne zarobki nie zawsze będą uszczęśliwiać człowieka. Prezes dużej firmy może odczuwać winę, że jego działalność biznesowa przyczynia się do zanieczyszczenia środowiska. Z kolei pracownik socjalny bywa sfrustrowany, że ma wiele pracy, a nie otrzymuje adekwatnego wynagrodzenia. Zamiast nieść pomoc ludziom w potrzebie, zaczyna popadać w zniechęcenie i marazm. W efekcie marnuje on swój entuzjazm i poczucie powołania, z jakimi przyszedł kiedyś do pracy.

Jakie są zyski ze znajomości swojej hierarchii wartości

Świadomie wyznaczając swoje wartości zyskujemy pewność siebie. Społeczeństwo czy kultura często są opresyjne, próbując narzucić nam, czym powinniśmy się kierować. Nie brakuje osób, które pod wpływem nacisku innych podjęły niekorzystne dla siebie decyzje. Mężczyzna, który poszedł do pracy na etat, może po latach odkryć, że tak naprawdę zawsze chciał podróżować i eksplorować świat. Otoczenie jednak namawiało go do stabilności i stałego źródła dochodu. Problem w tym, że dla mężczyzny to wcale nie było ważne; nosi w sobie tęsknotę za kolorowym, pełnym wrażeń i nowych doświadczeń życiem. Albo kobieta, która oddała swoje serce korporacji, mimo że od zawsze pragnęła spędzać czas z dziećmi, czy też utalentowana malarka, która poszła na studia prawnicze, mimo, że absolutnie tego nie czuła.

Warto zadać sobie pytanie: jakie wartości są dla mnie fundamentalne? A po ich wybraniu dobrze jest zastanowić się, dlaczego przypisujemy im nadrzędne znaczenie. To sporo ułatwia. Przede wszystkim pozwala nam żyć w zgodzie z samym sobą oraz czerpać satysfakcję z podejmowanych aktywności. Nie zawsze doczekają się one aplauzu publiczności czy zrozumienia ze strony innych. Najważniejsze jednak, aby dawały nam poczucie spełnienia, a także nadawały sens naszemu życiu.

Jak mogę Ci pomóc?

Napisz do mnie, chętnie wyślę do Cebie listę wartości mailem. A jeśli czujesz, że potrzebujesz wsparcie w ich określaniu oraz wykorzystaniu w działaniu, zapraszam do siebie do wspólnej pracy. Poznajmy razem Twoją hierarchię wartości i odkryjmy, jak możemy sprawić, że będą kluczem do pełniejszego, bardziej satysfakcjonującego żcyia.